واکنش جمهوری اسلامی به حمله‌ها علیه حوثی‌ها؛ پرهیز از درگیری مستقیم

سخنگوی وزارت امور خارجه حمله هوایی به یمن را تلاش کشورهای غربی برای دورکردن توجه جامعه جهانی از حمله‌های اسرائیل به غزه معرفی کرد

R.Beesley U.S. Navy

تجمع تعدادی از افراد نزدیک به جریان‌های تندرو در ایران برابر سفارت بریتانیا در تهران، برای اعتراض به حمله این کشور و ایالات متحده آمریکا علیه مواضع حوثی‌ها در یمن، با دخالت نیروی انتظامی پایان یافت. این اعتراض برخلاف وقایع سال ۱۳۹۰، به ورود معترضان به داخل سفارت منجر نشد.

همچنین واکنش رسانه‌های نزدیک به جریان تندرو در ایران هم بر خلاف لحن تهدیدآمیز پس از حمله اسرائیل به نوار غزه، علاوه بر محکوم‌ کردن این اقدام، متوجه انتشار وعده حمله سخت حوثی‌های یمن به کشتی‌ها و نفتکش‌ها در دریای سرخ شد.

نحوه برخورد با تیتر جنجالی سایت اقتصاد نیوز از مجموعه رسانه‌ای دنیای اقتصاد، نیز نشان می‌دهد نهادهای امنیتی در شرایط بحرانی کنونی نمی‌خواهند حساسیت حکومت را به این حمله‌ها بیش از اندازه پررنگ نشان دهند.

در ساعات اولیه پس از حمله، روزنامه دنیای اقتصاد با انتخاب تیتر «آمریکا نسخه یمن را پیچید» خشم نیروهای تندروی حکومت را برانگیخت. اما پس از گذشت ساعتی، با انتشار پیام عذرخواهی این تیتر را حذف کرد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

تحریریه دنیای اقتصاد در مورد انتخاب این تیتر اعلام کرد: «خبر در ساعت دو و نیم بامداد و در بخش سایت‌خوان منتشر شده است و تیتر انتخاب‌شده به‌هیچ‌عنوان مورد تایید مدیران و سردبیران مجموعه دنیای اقتصاد نیست.»

مصطفی قمری‌وفا، مدیر روابط‌عمومی بانک مرکزی، در رسانه اجتماعی اکس در واکنش به تیتر دنیای اقتصاد برای حمله به مواضع حوثی‌ها در یمن، انتشار خبر با این تیتر را سؤال‌برانگیز و غیرحرفه‌ای دانست.

اما خبرگزاری فارس، نزدیک به سپاه پاسداران، تلاش کرد با انتشار برخی نظرات در رسانه‌های اجتماعی مسئله این تیتر را به بحث جناحی گره‌ زده و اصلاح‌طلبان را حامی حمله به حوثی‌ها معرفی کند.

این خبرگزاری مدعی شد در یکی از مهمانی‌های دنیای اقتصاد، چهره‌هایی همچون جواد ظریف، عبدالناصر همتی و اسحاق جهانگیری و محمد شریعتمداری حضور داشتند و این موضوع نشانه رویکرد سیاسی این مجموعه در قبال مسائلی مانند حمله به حوثی‌ها در یمن است.

روزنامه‌های جریان موسوم به اصول‌گرا نیز در نسخه روز شنبه خود تنها به انتشار پاسخ مقام‌های حوثی پرداخته و از وعده تداوم حمله به کشتی‌های کشورهای غربی استقبال کردند. به نظر می‌رسد این جریان رسانه‌ای در انتظار واکنش رسمی رهبر جمهوری اسلامی است و پس از آن، در مورد نوع پرداختن به جبهه تازه جنگ در منطقه‌ تصمیم می‌گیرد.

در شرایطی که پس از حمله حماس به خاک اسرائیل، مقام‌های رسمی آمریکا و بریتانیا نام جمهوری اسلامی را به این حمله گره نمی‌زدند، پس از تصویب قطعنامه شورای امنیت علیه نیروهای یمن، طی دو روز گذشته مقام‌های کشورهای مختلف غربی رسما جمهوری اسلامی را تهدید کرده و خواستار قطع حمایت تسلیحاتی و مالی حکومت ایران از حوثی‌ها شده‌اند.

دیوید کامرون، وزیر امور خارجه انگلستان، به‌طور رسمی پس از حمله به حوثی‌ها در یمن اعلام کرد: «به نظرم حمله ما متناسب، قانونی و کاملا درست بود و این اقدام پیام بسیار روشنی به حوثی‌ها و همچنین به ایران ارسال می‌کند.»

این سخنان صریح‌ترین تهدید علیه جمهوری اسلامی و درخواست برای پایان دادن به نقش‌آفرینی در تنش‌های منطقه‌ای است.

گرانت شاپس، وزیر دفاع بریتانیا، نیز روز چهارشنبه ۲۰ دی به‌طور روشن جمهوری اسلامی را دارای نقش مستقیم در حمله‌های حوثی‌ها دانست و نظام اسلامی در ایران را مسئول ارائه راهنمایی‌های لازم به حوثی‌ها برای حمله‌ها در دریای سرخ معرفی کرد.

ولی واکنش جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، متفاوت از مقام‌های بریتانیایی بود. بایدن اعلام کرد آمریکا قصد جنگ نیابتی با جمهوری اسلامی را ندارد. او همچنین مدعی شد جمهوری اسلامی می‌داند نباید اقدامی انجام دهد و آن‌ها خواهان جنگ با آمریکا نیستند.

واکنش رسمی جمهوری اسلامی به حمله‌های صورت‌گرفته و سخنان مقام‌های بریتانیایی و آمریکایی، در سخنان ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه، بازتاب پیدا کرد. او حمله هوایی به یمن را تلاش کشورهای غربی برای دورکردن توجه جامعه جهانی از حمله‌های اسرائیل به غزه معرفی کرد.

کنعانی در این‌ مورد گفت: «این حملات خودسرانه نتیجه‌ای جز دامن‌ زدن به ناامنی و بی‌ثباتی در منطقه نخواهد داشت. درحالی‌ که اسرائیل همچنان به حملات و جنایات جنگی خود در نوار غزه و کرانه باختری در فلسطین ادامه می‌دهد.»

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی نیز در اولین واکنش رسمی خود، اقدام یمن در حمایت از زنان و کودکان غزه و مقابله با اسرائیل را قابل‌ تحسین دانست. امیر عبداللهیان با اشاره به حمله‌ها علیه حوثی‌ها گفت: «کاخ سفید به‌جای حمله نظامی به یمن، باید همراهی همه‌جانبه نظامی و امنیتی با تل‌آویو علیه مردم غزه و کرانه باختری را فورا متوقف کند.»

تحلیلگران پرهیز از سخنان تنش‌زا در قبال حوادث ۴۸ ساعت گذشته در منطقه را نشانه دیگری از بی‌میلی جمهوری اسلامی برای ورود به جنگ مستقیم با ایالات متحده امریکا و متحدانش می‌دانند. رویکردی که پس از حمله اسرائیل به نوار غزه در سخنان مقام‌های ارشد نظام، به‌ویژه علی خامنه‌ای با تاکید بر نقش نداشتن جمهوری اسلامی در حمله ۷ اکتبر حماس به آن اشاره شده است.

در این بین، روزنامه کیهان نزدیک به دفتر رهبر جمهوری اسلامی، با انتشار سخنان نصرالدین عامر یکی از فرماندهان یمنی که در واکنش به حمله‌های هوایی و موشکی آمریکا و بریتانیا به خاک یمن گفته بود: «شرمنده بودیم که فقط غزه بمباران می‌شد و ما بمباران نمی‌شدیم!»، این اظهارنظر را تحسین‌برانگیز، روح‌نواز، غبطه‌آور دانست.

اما احمد زیدآبادی از فعالان رسانه‌ای، در پاسخ به روزنامه کیهان ضمن انتقاد از این نظر نوشت: «یعنی برای اینکه شرمنده بمباران غزه نباشیم و خیالمان راحت باشد که با مردم آنجا پیوند خورده‌ایم، باید حتما بمباران شویم؟»

زیدآبادی این شیوه پرداختن به مسائل در روزنامه کیهان را در تضاد با مفهوم «حفظ و پیگیری منافع و امنیت ملی» دانست.

از دیگر واکنش‌هایی که از طرف رسانه‌های تندرو موردتوجه قرار گرفت، بیانیه سازمان‌های بسیج دانشجویی دانشگاه‌های مختلف کشور است. بسیج دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی در بیانیه خود خواستار تعطیل‌ شدن سفارت انگلستان در ایران شد و این سفارت را «جرثومه فساد» نامید.

سازمان بسیج دانشجویی دانشگاه تهران نیز با انتقاد از انفعال نظام در دفاع از نیروهای محور مقاومت خواستار آن شده است که جمهوری اسلامی حمایت علنی و پشتیبانی همه‌جانبه از خط مقدم جنگ با آمریکا را انجام دهد.

بسیج دانشجویی دانشگاه شریف نیز در بیانیه خود خواستار اخراج سفیر انگلستان شده و از ابراهیم رئیسی خواسته است دولت جبهه بیرونی تقابل با اسرائیل را فعال کند.

با توجه به لحن ملایم وزیر و سخنگوی امور خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به حمله‌ها علیه نیروهای یمنی، سکوت رهبر حکومت و فرماندهان ارشد سپاه پاسداران، تحلیلگران بر این باورند با در نظر گرفتن سابقه انفعال برابر حمله اسرائیل به غزه می‌توان این احتمال را قوی دانست که نظام قصدی برای نقش‌آفرینی مستقیم در درگیری‌های منطقه ندارد.

این موضوع را شاید بتوان همسو با رای ممتنع چین و روسیه در قبال قطعنامه شورای امنیت دانست که نشان می‌دهد مسئله امنیت دریایی در منطقه، تنها مسئله ایران و گروه‌های نیابتی‌اش، با آمریکا و بریتانیا نیست و چین و روسیه نیز متوجه خسارات ناشی از ناامنی در مسیرهای دریایی منطقه‌اند.